Onderzoek en Ontwikkeling (O&O)

66.400 voltijds equivalenten tewerkgesteld in onderzoek en ontwikkeling (= het O&O personeel)

In het Vlaamse Gewest waren in 2021 66.365 voltijds equivalenten tewerkgesteld in onderzoek en ontwikkeling (O&O). Dat waren er 7,8% meer dan in 2020. Tussen 2011 en 2021 nam het aantal toe met 69%.

Meerderheid O&O-personeel aan de slag in bedrijven

De bedrijven leveren het grootste deel van het personeel werkzaam in onderzoek en ontwikkeling. In 2021 waren zij goed voor 65% van de voltijds equivalenten in O&O. Het hoger onderwijs kwam op de 2de plaats (25% in 2021).

Het aandeel van de bedrijven groeide tussen 2014 en 2019, en bleef sindsdien vrijwel stabiel. De aandelen van de overheid en van de instellingen zonder winstoogmerk bleven grosso modo constant tussen 2011 en 2021, al bleef de laatste categorie in absolute aantallen klein. Het aandeel van het hoger onderwijs daalt sinds 2011.

Vlaams Gewest op niveau van EU-landen met hoogste aandeel O&O-personeel

 In 2019 kwam het aandeel O&O-personeel in de totale tewerkstelling op 3,1% in het Vlaamse Gewest. In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest was dat aandeel hoger (5,8%), in het Waalse Gewest lager (2,0%).

Het EU27-gemiddelde bedroeg 2,3%. Oostenrijk staat aan de top met 3,4%, nauw gevolgd door Finland (3,3% in 2020).  Ook Denemarken, België en Griekenland scoren hoog (elk 3,1%). Het aandeel O&O-personeel in de totale tewerkstelling ligt het laagst in een aantal Zuid- en Oost-EU-landen, met Roemenië als laatste (0,6%).

O&O-intensiteit klom in 2021 verder tot 3,65% van bbp

De bestedingen voor onderzoek en ontwikkeling (O&O) werden voor het Vlaamse Gewest in 2021 geraamd op 10,8 miljard euro. Net als in de voorgaande jaren stegen de O&O-bestedingen ook in 2021. Het bruto binnenlands product (bbp) nam in lopende prijzen ook toe, maar minder sterk. Dat betekent dat de O&O intensiteit (= bestedingen voor O&O / het bbp) in 2021 uitkwam op 3,65% . Sinds 2019 bevindt het Vlaamse Gewest zich boven de drempel van 3% van het bbp.

Nog in 2021 werd 77,5% van de O&O-bestedingen privaat gefinancierd, tegenover 22,5% publiek. De voorgaande jaren schommelde deze verhouding rond 75%/25%.

Bedrijven nemen grootste deel van O&O-bestedingen voor hun rekening

Bedrijven zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de O&O-bestedingen (7,9 miljard euro in 2021 of 73% van de totale O&O-bestedingen). Het aandeel van de bedrijven nam over de jaren geleidelijk toe (68% in 2011). De toename van de O&O-bestedingen deed zich voor bij grote en middelgrote bedrijven en in de meeste bedrijfstakken, behalve bij een aantal laag-technologische industrietakken en dienstensectoren.

De universiteiten en onderzoeksinstellingen verbonden aan universiteiten waren in 2021 de 2de belangrijkste actor met een aandeel van 15% (20% in 2011). De overheden hadden een aandeel van 11%. De instellingen zonder winstoogmerk hebben een marginaal aandeel in de O&O-bestedingen.

Vlaamse O&O-intensiteit aan de Europese top

De O&O-intensiteit in het Vlaamse Gewest (3,65% in 2021) was iets hoger dan in het Waalse Gewest (3,61%). Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest had een minder hoog cijfer (2,49%).

Het Vlaamse Gewest overtrof qua O&O-intensiteit de top van de EU-landen. België is het EU-land met de hoogste O&O-intensiteit (3,43% in 2021). Samen met Zweden, Oostenrijk en Duitsland zijn dat de landen met een cijfer boven 3% van het bbp.

De O&O-intensiteit is het laagst in een aantal Zuid- en Oost-Europese lidstaten. Maar ook Ierland (1,06%) en Luxemburg (1,02%) scoren relatief laag.

Peter Viaene
Beleidsmedewerker
Afdeling Ondernemen en Innoveren

EN - Blijf wekelijks op de hoogte

Wij brengen u wekelijks de laatste weetjes, publicaties en cijfers over economie, wetenschap en innovatie in Vlaanderen in uw mailbox.

Nieuwsgierig naar onze voorbije nieuwsbrieven? Bekijk hier ons archief.