EWI-focus 13 | Slimme Specialisatie

Slimme Specialisatie

‘Slimme specialisatie’ is een nieuw Europees beleidsconcept dat staat voor een sterkere prioritering van de overheidsmiddelen voor innovatie en transformatie in regio’s, voor het stimuleren van nieuwe groeipolen in tijden van structurele groeivertraging.

Innovatie en transformatie is immers gebonden aan lokale omstandigheden. Daarom moet prioriteit worden gegeven aan de ondersteuning van activiteiten met een groot toekomstpotentieel voor groei en competitiviteit die gebruik maken van eigen sterkten (comparatieve voordelen) in de regio’s.

Niet toevallig is slimme specialisatie een hot topic binnen de Europese beleidscontext, wegens de hoge druk op de overheidsbudgetten (het zgn. ‘meer doen met minder’), maar ook wegens de grote versnippering van middelen voor onderzoek en innovatie over 27 lidstaten, met duplicatie en fragmentatie als gevolg.

Er is daarom in een tijdperk van structurele veranderingen grote nood aan strategieën voor economische transformatie en herindustrialisering die de innovatie-investeringen in de lidstaten richten op de domeinen met de beste perspectieven voor duurzame groei. Daarom heeft de Europese Commissie de ontwikkeling van regionale innovatiestrategieën voor slimme specialisatie als voorwaarde gesteld voor deelname aan de programma’s van het regionaal beleid in de periode 2014-2020 (het grootste Europees budget).

Slimme Specialisatie in Vlaanderen

Vlaanderen neemt slechts in beperkte mate deel aan de Europese Fondsen voor Regionale Ontwikkeling. Maar de ‘slimme specialisatiestrategie’ is een uitdaging om ‘Vlaanderen in Actie’ en het nieuwe gericht innovatiebeleid op maatschappelijke uitdagingen (‘innovatieknooppunten’) scherper te focussen op toekomstgerichte clusters met een internationaal onderscheidend profiel, die nieuwe internationale niches kunnen innemen met hoge maatschappelijke en toegevoegde waarde.

OESO-project ‘Smart specialisation for innovation driven growth’

Om zulk gericht clusterbeleid sterker te onderbouwen heeft het Departement EWI een trekkersrol opgenomen in een multilateraal project van de OESO ‘Smart specialisation for innovation driven growth’, dat plaats vond in de periode 2011-2012 m.m.v. 12 landen en 10 regio’s en in samenwerking met de Europese Commissie. Dit project had als doel de ontwikkeling van slimme specialisatiestrategieën te ondersteunen.

Enerzijds gebeurde dit door een evaluatie van de bestaande specialisaties en governance van prioriteitsstelling als uitgangspunt te nemen. Hiervoor leverde ECOOM een belangrijke bijdrage in de ontwikkeling van slimme specialisatieprofielen. Anderzijds werden 15 case-studies opgezet om te leren van goede praktijken in de ontwikkeling van slimme specialisatiestrategieën.

Vanuit Vlaanderen werden twee case-studies bijgedragen die werden begeleid door Technopolis Group: ‘sustainable chemistry’ en ‘nano for health’. Ze documenteren de ontwikkeling van FISCH als strategisch platform voor duurzame chemie vanuit een sterke industriële cluster, en de verkenning van nieuwe valorisatiemogelijkheden voor medische toepassingen vanuit een technologische leider, IMEC, door kruisbestuiving met andere sterkten op vlak van bio-farma en klinisch onderzoek.

‘Slimme specialisatie’ is een inspirerende beleidsbenadering voor Vlaanderen omdat daarin een ‘ondernemersgedreven zoekproces’ en het aangaan van een systemische dialoog met alle betrokken actoren centraal staat bij het identificeren van prioriteiten, net zoals in de ontwikkeling van Vlaanderen in Actie en het Nieuw Industrieel Beleid.

Het is een bottom-up proces dat echter top-down georiënteerd wordt naar het stellen van prioriteiten (d.i. het concentreren van middelen op speerpuntclusters) vanuit de noodzaak van transitie en internationale competitiviteit. Deze nieuwe beleidsdynamiek heeft de Conceptnota ‘Een slimme specialisatiestrategie voor een gericht clusterbeleid’ geïnspireerd.

Deze EWI-focus presenteert de resultaten van de Vlaamse deelname aan de OESO-studie over ‘Smart Specialisation for Innovation driven Growth’. Daarna wordt er toelichting gegeven bij de Conceptnota ‘Slimme specialisatiestrategie voor een gericht clusterbeleid’ die in februari door de Vlaamse Regering wordt voorgesteld.

Programma 25 februari 2013

Praktische informatie

25 februari 2013, 9u00-12u30, met aansluitend een receptie en broodjeslunch tot 13u30

Plaats: Auditorium Maria Baers, Martelaarsplein 7, 1000 Brussel

Het auditorium Maria Baers is zeer goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Het Martelaarsplein ligt naast de Nieuwstraat in het hartje van Brussel op wandelafstand van het Station Brussel-Noord, en op 5 minuten wandelen van het station Brussel-Centraal.

De metro nemen kan ook: vanuit Brussel-Noord stapt u af aan halte Rogier, vanuit Brussel-Centraal aan halte De Brouckère.

• de trein, halte Brussel-Centraal of halte Brussel-Noord
• de metro, lijn 1A en 1B, halte De Brouckère of lijn 2 Simonis - Clemenceau, halte Ijzer of Rogier
• de bussen van de MIVB-STIB, 29-60-63-65-66-71, halte De Brouckère
• de tram tunnel Noord – Zuidverbinding, halte De Brouckère

Het Martelaarsplein is eveneens bereikbaar met de wagen, maar er is geen parkeergelegenheid. In de buurt zijn wel verschillende betaalparkings (o.a. achterkant City2/Inno).