Inleiding
Eén van de cruciale elementen om te ondernemen, is de beschikbaarheid van financiële middelen. Het is voor ondernemingen van essentieel belang om over voldoende financiële middelen te kunnen beschikken om te kunnen blijven innoveren en investeren in de Vlaamse economie. Het bankkrediet is tot op vandaag voor de gemiddelde Vlaamse onderneming nog steeds de meest gebruikte vorm van externe financiering, maar uit verschillende bronnen blijkt echter dat de toegang tot bankkrediet moeilijker is geworden als gevolg van de financiële crisis.
Rondetafelconferentie over financiële crisis en bankkrediet
Het departement Economie, Wetenschap en Innovatie maakte een stevige round-up van het kredietprobleem tijdens een rondetafelconferentie op 9 november 2009.
In het rapport dat het departement EWI opmaakte staat dat onder ondernemers de perceptie leeft dat banken momenteel meer terughoudend zijn in het toekennen van kredieten, en dat ze hun rol in het verschaffen van kredieten aan bedrijven mogelijk te weinig vervullen. Wel groeit het totale opgenomen volume sinds het uitbreken van de crisis op jaarbasis nog steeds aan, zij het tegen een beduidend lager groeipercentage dan vroeger.
KMO's
Uit de studie blijkt dat de kleinste kmo's dubbel zo veel klagen over financieringsproblemen. Concreet gaat het over bedrijven met een omzet van minder dan 2 miljoen euro en minder dan 10 werknemers. Dat blijkt des te meer als men nagaat in welke mate bedrijven hun kredietlijnen bij de banken ook effectief gebruiken.
Hoe kleiner het bedrijf, hoe intensiever ze dat doen. Dat suggereert dat ze het moeilijker hebben om te onderhandelen over nieuwe kredietlijnen. En wat meer is: naarmate de crisis blijft duren, nemen de kleinste bedrijven een almaar groter deel van hun kredietlijnen op. Bij de grotere bedrijven zakt dat deel licht, wat suggereert dat ze elders voldoende geld vinden.
Vraag naar overbruggingskrediet
Toch is de analyse van de kredietschaarste een genuanceerd verhaal. Om te beginnen blijven de uitstaande schulden van de Vlaamse kmo's hoog. Ten tweede is ook de vraag naar leningen gedaald, melden de bankiers. Dat komt omdat bedrijven minder exporteren, minder investeren en minder concurrenten overnemen. De enige vraag naar leningen die tegen de trend in wél toeneemt, is die naar overbruggingskredieten.
Meer waarborg nodig
Uit de enquêtes blijkt ook waarom banken moeilijker doen over leningen: ze willen in de eerste plaats meer waarborgen van de ondernemingen waaraan ze kredieten geven. Op de tweede plaats komt de vereiste van meer eigen vermogen en meer kasstroom. De Vlaamse Regering maakte de keuze om overbruggingskredieten te ondersteunen met extra overheidswaarborgen. Vlaamse kmo's krijgen het dus vanaf 1 januari 2010 makkelijker om van hun bank een overbruggingskrediet te krijgen. Ze kunnen van de Vlaamse overheid een waarborg tot 75 procent van het bedrag krijgen.
Vervolg
Tegen maart 2010 komt het departement EWI met een opvolgingsrapport over kredietaanvragen aan banken door ondernemingen.