De Vlaamse wetenschappelijke instellingen en bedrijven slagen er in om een groeiend budget van de Europese Kaderprogramma’s te verwerven, en daardoor in Vlaanderen aan te sluiten bij Europees toponderzoek. Dat blijkt uit een nieuw rapport van ons Departement EWI dat de Vlaamse deelname aan de Europese Kaderprogramma’s onderzocht.
Deze kaderprogramma’s zijn onderzoeks- en innovatieprogramma's van de Europese Unie die gericht zijn op het stimuleren van wetenschappelijke en technologische vooruitgang in Europa.
Het eerste kaderprogramma’s werd gelanceerd in 1984 en sindsdien zijn er acht andere gevolgd, waarvan het huidige Horizon Europe is. Horizon Europe loopt van 2021 tot 2027 en heeft een budget van meer dan 95 miljard Euro.
De publicatie kan onderaan de pagina gedownload worden.
Netto-ontvanger
De cijfers geven aan dat Vlaanderen als kleine regio duidelijk boven zijn gewicht meespeelt in deze internationale competitieve omgeving. Op de grote meerderheid van de onderdelen en in verschillende wetenschappelijke domeinen slagen de Vlaamse R&D-actoren er in om bovengemiddeld te scoren. Vlaanderen heeft historisch een heel sterke participatie in de kaderprogramma’s en heeft deze positie nu nog verbeterd in Horizon Europe. Vlaanderen is daarmee vergelijkbaar met de beste EU-lidstaten.
Zo heeft Vlaanderen op dit moment 1.895 deelnames in 1.372 projecten binnen Horizon Europe. De Vlaamse deelnames totaliseren daarmee een deelnametoelage van ongeveer 920 miljoen euro. Deze Vlaamse deelnametoelage vertegenwoordigt 3,20% van de totale toelage die door de Europese Commissie voor participatie in Horizon Europe voorlopig is toegekend. De refentie-return bedraagt daarbij 2,24%. Ook voor de vorige kaderprogramma’s scoort Vlaanderen boven de referentiereturn.
Vlaanderen blijft een duidelijke netto-ontvanger voor de kaderprogramma’s afgewogen ten opzichte van de landenbijdrages aan de Europese Unie, en scoort wat dit betreft structureel boven België als geheel.
Basisonderzoek
Uit het rapport blijkt ook dat Vlaanderen goed scoort op het vlak van fundamenteel en strategisch basisonderzoek.
Voor toegepast onderzoek scoort Vlaanderen sterk op het vlak van ICT, gezondheid, en voedsel en de bio-economie. Voor deze thema’s verwerven de universiteiten telkens een bovengemiddeld aantal deelnames en budgetten. Ook ‘Culture, Creativity and Inclusive Society’, kan rekenen op bijzondere Vlaamse interesse en op een heel grote participatie.
De grote vernieuwing van Horizon Europe is de introductie van Missions. Bij deze missions heeft Vlaanderen vooral een groot aandeel in deelnames en budget in de missies “Soil” en “Oceans”.
Stijgend budget
Het voorbije decennium is de publieke investering vanuit Vlaanderen in O&O stelselmatig gestegen van 1.507 miljoen € in 2010 tot 2.188 miljoen € in 2020. Dit is een gemiddelde stijging van 3.8% per jaar.
Uit de analyse van het Departement EWI blijkt nu dat de Vlaamse onderzoeksactoren binnen de competitieve omgeving van de kaderprogramma’s er in zijn geslaagd om gelijke tred te houden met de Vlaamse en Belgische budgetstijgingen, en een evenzeer stijgend budget te verzekeren vanuit het Europese niveau. Zo steeg het verworven Europees budget van 153 miljoen € in 2010 tot 301 miljoen € in 2020. Dit is een gemiddelde stijging van 7.8% per jaar.
De bijdrage vanuit de Europese kaderprogramma’s is daarom niet enkel richtinggevend omdat ze aangeeft welke Vlaamse actoren meespelen in de Europese top, ze is ook groot genoeg om een significant onderdeel te vormen van de volledige R&I-financiering in Vlaanderen.
Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI: ‘Onze medewerkers werken dagelijks samen met de Vlaamse actoren door gedetailleerde informatie-uitwisseling en overleg rond alle thema’s en instrumenten die het kaderprogramma rijk is. Een aanpak die duidelijk loont, zo leren de cijfers ons. Dankzij de indrukwekkende prestaties van onze Vlaamse R&D actoren krijgt ook Vlaanderen een duidelijke stem op het Europese toneel om de kaderprogramma’s in de toekomst verder vorm te geven.’
